Kiedy jechać do Gruzji?

Pytanie o najlepszą porę na odwiedziny Gruzji to oczywiście jedno z podstawowych zagadnień dla każdego turysty przy planowaniu podróży. W tym artykule postaram się zwięźle przedstawić zalety i wady wizyty w Gruzji w poszczególnych porach roku.

Trzeba mieć na uwadze, że choć Gruzja to kraj powierzchniowo bardzo niewielki (ok. 1/5 terytorium Polski), to jest ona bez porównania bardziej zróżnicowana klimatycznie. Nierzadkie są sytuacje, kiedy wschodnia Kachetia cieszy się temperaturami ponad 20 stopni Celsjusza, a położone zaledwie 100 kilometrów na północ kaukaskie wioski doświadczają opadów śniegu. W niniejszym poradniku staram się zaznaczać te różnice traktując oddzielnie poszczególne regiony Gruzji.

Zima

Największą atrakcją zimowej Gruzji są jej wspaniałe ośrodki narciarskie. Miłośników białego szaleństwa przyciąga prężnie rozwinięta infrastruktura w Bakuriani na południu kraju, w kaukaskiej Swanetii, a przede wszystkim w okolicy Gudauri położonego na Gruzińskiej Drodze Wojennej. Sezon narciarski w Gruzji jest długi i śnieżny, trasy dobrze przygotowane, a ceny skipassów i wynajmu sprzętu bardzo przystępne.

W temacie cen kolejnym plusem są przeciętnie o wiele niższe niż latem ceny lotów oferowanych przez linie Wizzair. Przykładowo, bilety z Krakowa lub Katowic do Kutaisi na styczeń lub luty 2024 roku można nabyć już od 300 złotych w obie strony (stan na lipiec 2023 r., bez bagażu rejestrowanego). Dla porównania, ceny podobnych połączeń na kwiecień przyszłego roku są już co najmniej dwukrotnie wyższe.

Pożądany przez narciarzy śnieg, może być utrapieniem dla pozostałych odwiedzających Gruzję zimą. Z uwagi na częste i intensywne opady śniegu w górach, wiele miejscowości bywa odcinanych od cywilizacji na długie godziny, a nawet dni. Dotarcie do niektórych wiosek położonych w regionach Tuszetii czy Chewsuretii zimą bywa w ogóle niemożliwe. Planując naszą podróż do Gruzji zimą koniecznie musimy założyć pewną rezerwę czasową na wypadek trudności z dotarciem lub powrotem z górskich regionów. Szczęśliwie, śnieg w większej części kraju, w tym w stolicy, zdarza się raczej sporadycznie i nie utrzymuje długo.

O ile tbiliskie zimy są o wiele łagodniejsze i bardziej suche niż polskie, to odmienna sytuacja występuje na wybrzeżu Morza Czarnego, czyli w klimacie podzwrotnikowym. W Batumi miesiące późnojesienne i zimowe charakteryzują się najwyższą średnią sumą opadów, a najmniej godzin słonecznych doświadczamy w styczniu. Wciąż jednak temperatura zdecydowanie utrzymuje się na plusie, stąd pobyt nad Morzem Czarnym w zimie może być przyjemną odskocznią od chłodniejszej polskiej pogody.

Innym utrudnieniem może być niedostępność pewnej części atrakcji turystycznych czy bazy noclegowej udostępnianej jedynie w miesiącach letnich. Nie tyczy się to jedynie miejsc wysoko na Kaukazie. Na przykład popularny kanion Okace położony w okolicach Kutaisi zamykany jest w przypadku wystąpienia opadów śniegu. Niektóre tzw. guesthouse’y również działają tylko sezonowo.

Wiosna

Podobnie jak w Polsce, gruzińska kalendarzowa wiosna jest bardzo zróżnicowana. Końcem marca czy w kwietniu temperatury poza Kaukazem są już zdecydowanie dodatnie, w okolicy 10-15 stopni, jednak w górach wciąż panuje zimowa aura i trwa jeszcze sezon narciarski. Odwiedziłem kiedyś Gruzję w połowie kwietnia i miałem spore trudności ze skompletowaniem bagażu, gdyż potrzebowałem zarówno lekkich ubrań na tbiliskie ponad 20 stopni Celsjusza oraz wciąż ujemne temperatury w oddalonym o nieco ponad 100 km na północ od stolicy Kazbegi.

Z drugiej strony, kwietniowa czy wczesnomajowa pogoda jest bez porównania łagodniejsza i przyjemniejsza niż letnie upały. Dotyczy to szczególnie takich miejsc jak południowo-wschodnie krańce Gruzji na czele ze słynnym kompleksem klasztornym Dawit Garedża oraz wybrzeży Morza Czarnego i regionu Adżarii.

Sezon turystyczny w Gruzji rozpoczyna się zwykle z początkiem maja i daje się to zauważyć po wzroście cen usług turystycznych. Dlatego przyjazd w kwietniu, przy założeniu spędzenia większości czasu poza Kaukazem może być naprawdę dobrym pomysłem na przyjemny i budżetowy pobyt w Gruzji poza sezonem. Ponadto maj i czerwiec to miesiące z najwyższą średnią opadów w skali całego kraju, a zatem nieco wcześniejszy przyjazd pozwoli nam w teorii zwiększyć szanse na zwiedzanie Gruzji bez parasola.

Miłośników wydarzeń kulturalnych i świąt wiosną przyciągną do Gruzji liczne festiwale winiarstwa w trakcie których degustowane są wytworzone jesienią poprzedniego roku wina. Gruzińska Wielkanoc, obchodzona zwykle kilka tygodni później niż w kalendarzu rzymskokatolickim, to okazja do uczestnictwa w pięknej liturgii Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego. Na 26 maja przypada Święto Niepodległości Gruzji w czasie którego warto wybrać się na wypełnioną różnorakimi atrakcjami Aleję Rustawelego w Tbilisi.

Lato

O ile zima czy wiosna charakteryzowały się dużymi wahaniami temperatur pomiędzy regionami, to lato w Gruzji jest już mniej zróżnicowane. Temperatury panujące w kraju można opisać jako od „stosunkowo wysokich” w regionach górskich (typowa temperatura latem w Mestii to ok. 20-25 stopni) do „bardzo wysokich”, czy wręcz „ekstremalnego gorąca” w centralnej części kraju oraz w Kachetii.

Upały sięgające 40 stopni w cieniu nie są dla Gruzinów niczym zaskakującym, przy czym należy rozróżnić samo wskazanie termometru od temperatury odczuwalnej. Z mojego doświadczenia o wiele łatwiej jest znieść temperaturę 38 stopni w Tbilisi, które cechuje się suchym klimatem, niż 28 „kresek” na plusie w Batumi gdzie wysoka wilgotność powietrza mocno utrudnia funkcjonowanie w momencie, gdy chcemy skupić się na spacerach po mieście, a nie na morskich kąpielach.

Planując podróż po Gruzji w środku lata należy też zwrócić uwagę na środki lokomocji, którymi będziemy się poruszać. Przejazd „marszrutką” starego typu – zwykle zatłoczoną i bez klimatyzacji – może spowodować nie tyle dyskomfort, ale u osób bardziej wrażliwych nawet konsekwencje zdrowotne. Na dłuższe transfery pomiędzy największymi miastami Gruzji wybierzmy raczej nowoczesny pociąg, bezpośredni przelot samolotem linii VanillaSky albo prywatny transfer z lokalnym kierowcą. Więcej o podróżowaniu po Gruzji przeczytać można w tym artykule.

Lato w rozumieniu miesięcy czerwca-września jest za to jedyną porą roku, w której dostępne są wszystkie kaukaskie szlaki turystyczne oraz najbardziej oddalone od cywilizacji wioski w regionach górskich. Miesiące letnie to, podobnie jak w Polsce, również najdłuższe okresy ze światłem dziennym, co oczywiście bardzo ułatwia planowanie zwiedzania.

W szczycie sezonu problematyczna dla turystów bywa dostępność poszczególnych miejsc noclegowych czy biletów na środki transportu. Zwiększony popyt naturalnie odbija się na wyższych cenach np. usług hotelowych, a loty z Polski do Gruzji teoretycznie „tanimi” liniami WizzAir nierzadko kosztują ponad 1000 złotych i to w opcji jedynie z bagażem podręcznym.

Jesień

Wczesna jesień, czyli wrzesień i początek października bywa przez wielu uważana za najoptymalniejszą porę na zwiedzanie Gruzji. Temperatury w porównaniu z lipcem czy sierpniem wyraźnie spadają, ale wciąż z całą pewnością można je scharakteryzować jako „letnie”. Poza sporadycznymi przypadkami kaukaskie szlaki i wioski wciąż są dostępne, zaś na miłośników kąpieli w nadmorskich kurortach czeka bardzo ciepła woda, nagrzana po całym lecie, i zdecydowanie bardziej znośna odczuwalna temperatura powietrza oraz mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia burz.

Odwiedziny Gruzji, a szczególnie regionu Kachetii, we wrześniu to natomiast okazja do obserwowania prac związanych ze zbiorem winogron, a także, naturalnie, do kosztowania tych i innych owoców oferowanych przez lokalnych mieszkańców na licznych targach i przydrożnych straganach.

Jesienią w całym kraju trwają także liczne festiwale o charakterze dożynkowym na czele ze świętem Tbilisoba obchodzonym hucznie w pierwszą niedzielę października w stolicy kraju oraz religijną uroczystością Sweticchowloba (Mcchetoba) wypadającą na 14 października i celebrowaną wokół świątyni Sweti Cchoweli w Mcchecie.

Listopad jest już zdecydowanie mniej przyjemnym momentem na podróż do Gruzji. Temperatury w całym kraju wyraźnie spadają, w Batumi rozpoczyna się okres deszczowy, a na Kaukazie mamy do czynienia z regularnymi opadami śniegu. Listopad i grudzień to typowo martwy turystycznie okres, co równocześnie może stanowić zachętę dla turystów wolących zwiedzanie bez tłumów i liczących na bardziej przystępne ceny.

Podsumowując, najlepszymi porami roku na odwiedziny Gruzji są przede wszystkim wrzesień i początek października oraz miesiące wiosenne, szczególnie przełom kwietnia i maja.

Na ten rok chcę zaprosić Państwa do odwiedzenia ze mną Gruzji właśnie w bardzo dogodnym dla turystów okresie września i października – po szczegóły dotyczące naszej wyprawy zapraszam tutaj